Torbiele proste są najczęściej stwierdzanymi zmianami ogniskowymi nerek i stanowią blisko 90% wszystkich torbieli. Torbiele nerek mogą być proste i złożone a ich budowa może wymagać róznego postępowania. Ultrasonografia jest podstawowym badaniem obrazowym w diagnostyce schorzeń jamy brzusznej dlatego torbiele najczęściej wykrywane są przypadkowo w czasie badania USG jamy brzusznej. Blisko 100% torbieli wykrywana jest w czasie diagnostyki objawów wywołanych przez inne schorzenia. Torbiele proste nerek nie sprawiają trudności w interpretacji obrazu USG. W przypadku torbieli złożonych badanie USG jest niewystarczające i konieczne jest wykonanie badania CT jamy brzusznej lub rezonansu magnetycznego. Badanie USG nerek jest bezpiecznym badaniem, które może być powtarzane dowolnie często i nie wymaga szczególnego przygotowania ze strony chorego.

Badanie USG w diagnostyce torbieli nerek

Badanie USG wykonywane jest za pomocą ultrasonografu. Pacjent leży na leżance w pozycji na plecach a lekarz przy użyciu convexovej głowicy USG ocenia obraz nerek na ekranie ultrasonografu. Badanie USG nerek nie wymaga szczególnych przygotowań ze strony pacjenta. Jeśli w czasie USG oceniane będą pozostałe narządy jamy brzusznej wówczas pacjent powinien zgłosić się na badanie na czczo. Czasami zaleca się stosowanie Espumisanu na 2-3 dni przed badaniem USG jamy brzusznej. Badanie USG pozwala na ocenę wielkości i liczby torbieli nerek. W przypadku torbieli złożonych USG jest niewystarczającą metodą obrazowania i konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej z kontrastem.

Cechami charakterystycznymi torbieli prostej w badaniu USG są:

  zmiana bezechowa - wypełniona płynem o echogeniczności wody bez zawartości organicznej wewnątrz
  okrągły lub owalny kształt
  torbiel jest dobrze odgraniczona od otoczenia a zarysy jej ściany są gładkie i łatwe do prześledzenia
  torbiel nie ma łączności z układem kielichowo-miedniczkowym nerki
  wzmocnienie akustyczne za torbielą
  brak odbić w świetle torbieli, zwapnień i przegród
  bez widocznych przepływów w opcji dopplera w ścianie torbieli i jej wnętrzu

Badanie tomografii komputerowej w diagnostyce torbieli nerek

Tomografia komputerowa z kontrastem jest badaniem z wyboru w przypadku diagnostyki obrazowej torbieli złożonych. Badanie pozwala w większości przypadków na róznicowanie torbieli z torbielowatym rakiem nerki. Badanie wykonywane jest w pracowni tomografii komputerowej. Pacjent układany jest na specjalnym stole tomografu komputerowego. Po założeniu wenflonu do żyły na dłoni lub zgięciu łokciowym pacjenta rozpoczyna się badanie. Stół tomografu powoli przesuwa się w kierunku elementu obrazującego nazywanego gantrą. Tomograf wykorzystując promieniowanie rentgenowskie tworzy obraz przekrojów ciała pacjenta. W czasie badania podawany jest dożylnie środek kontrastowy. Badanie CT jamy brzusznej pozwala na ocenę przynależności torbieli nerki w klasyfikacji Bosniaka i odróznienie jej od torbielowatej postaci raka jasnokomórkowego nerki.

Typowe cechy torbieli złożonej w badaniu CT

  gruba nieregularna ściana z obecnością zwapnień
  wzmocnienie po podaniu środka kontrastowego świadczący o obecności naczyń zaopatrujących zmianę
  zawartość w świetle torbieli inna niż płyn o gęstości przypominającej wodę ( norma dla torbieli prostej to -10 do +20 jednostek Hounfielda
  przegrody lub zwapnienia s świetle torbieli

Torbiele inne niż proste - ang. Non Simple Cysts nie mogą być oceniane w badaniu USG. Złotym standardem w diagnostyce torbieli złożonych jest tomografia komputerowa z kontrastem. W diagnostyce tomograficznej torbieli wykorzystywana jest skala Bosniaka, która pozwala na zaplanowanie dalszego postępowania z pacjentem - oresowe kontrole lub leczenie operacyjne. Szczegółowy opis klasyfikacji Bosniaka dostępny jest w dziale: Klasyfikacja Bosniaka torbieli nerek.

Częstotliwość występowania nowotworzenia w zależności od kategorii Bosniaka:

Rezonans magnetyczny w diagnostyce torbieli nerek

Badanie MRI wykonywane jest w pracowni rezonansu magnetycznego. Procedura wygląda podobnie jak w przypadku badania tomograficznego z tą róznicą, że wykorzystywane jest promieniowanie magnetyczne a nie wiązka RTG. W czasie rezonasu magnetycznego podawany jest środek kontrastowy. Rezonans magnetyczny nie ma przewagi nad tomografią komputerową w diagnostyce obrazowej torbieli nerek.